Bưởi năm roi - Văn Minh Việt

Bưởi Năm Roi có tên khoa học là Citrus Grandis (hoặc C. Decumana), là loại cây ăn trái ngon nổi tiếng bấy lâu và đặc sản thế mạnh có tiềm năng xuất khẩu của tỉnh Vĩnh Long. Năm 1969, trong kỳ hội chợ triển lãm của Miền Nam bưởi Năm Roi của chú Mười Tước được tặng huy chương vàng. Hai mươi bảy năm sau bưởi Năm Roi vẫn dành được giải nhất, đây là tấm huy chương vàng đầu tiên dành cho đặc sản cây trái miền Tây Nam Bộ nên từ đó danh tiếng bưởi Năm Roi được nhiều người biết đến. Năm 1988, Hội chợ triển lãm toàn quốc tặng thưởng thêm một huy chương vàng cho bưởi Năm Roi trong niềm tự hào của nhân dân huyện Bình Minh.

Đặc điểm: Bưởi Năm Roi có hình quả lê, núm thấp, khi chín màu xanh vàng đến vàng, vỏ mỏng, dễ bóc. Trọng lượng trung bình của bưởi từ 1kg-1,4 kg, ruột đặc, tỷ lệ ăn được là 55-60%, múi đều, dễ tách, có mùi thơm đậm đà, và đặc biệt là rất ít hạt hoặc không có hạt. Đây là một đặc điểm khác biệt nổi bật giữa bưởi Năm Roi trồng tại Bình Minh và bưởi Năm Roi trồng tại các vùng khác.

Dinh dưỡng: Bưởi Năm Roi Bình Minh có vị ngọt thanh, hơi chua nhẹ, không đắng, không the. Hàm lượng nước trung bình 89% (cao nhất 90,41%, thấp nhất 88,13%), hàm lượng chất khô trung bình 10,58% (cao nhất 11,87%, thấp nhất 9,59%), hàm lượng đường tổng số trung bình 6,88% (cao nhất 7,91%, thấp nhất 5,8 %), hàm lượng chất rắn (độ Brix) trung bình 10,23% (cao nhất 10,82%, thấp nhất 9,67%), hàm lượng a xít trung bình 0,48% (cao nhất 0,63%, thấp nhất 0,32%), hàm lượng vitamin C trung bình 55,54 mg/100g (cao nhất 67,86 mg, thấp nhất 49,16 mg).Danh tiếng, tính chất và chất lượng đặc thù của bưởi Năm Roi.

Bình Minh có được là do điều kiện thổ nhưỡng rất phù hợp với điều kiện sinh trưởng và phát triển của cây bưởi, đặc biệt là bưởi Năm Roi. Vùng trồng bưởi Năm Roi Bình Minh là vùng đất nằm ở khu vực ven ba sông lớn là sông Hậu, sông Trà Von và sông Măng Thít tạo thành một kiểu vi khí hậu đặc trưng nên có những ưu đãi về mặt tự nhiên giúp cho vùng đất này màu mỡ, giàu phù sa bồi đắp và tưới tiêu đầy đủ quanh năm góp phần tạo nên chất lượng bưởi ngon và ổn định. Bên cạnh đó khí hậu ở huyện Bình Minh cũng phù hợp với các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây bưởi. Nhiệt độ trung bình, nhiệt độ tối cao, nhiệt độ tối thấp, biên độ giữa các tháng trong năm, lượng mưa trung bình cả năm cũng rất phù hợp với chu trình phát triển của cây bưởi, đặc biệt những tháng mưa nhiều tương ứng với giai đoạn tích lũy đường, vitamin C và nước quả nên cây cần nhiều nước, những tháng mưa ít lại rơi vào giai đoạn ra hoa và giai đoạn thu hoạch quả, lúc này cây cần ít nước để kích thích hoa nở và giữ được hàm lượng tối đa các dưỡng chất trong quả bưởi.

Ngoài các đặc thù về điều kiện tự nhiên, tính chất, chất lượng đặc thù của bưởi Năm Roi có được còn do kỹ thuật canh tác, tập quán trồng bưởi với mức độ chuyên canh cao của người dân vùng này từ việc chọn giống, chọn thời điểm trồng, chăm sóc, xử lý ra hoa, thu hoạch...đã tạo nên danh tiếng và chất lượng bưởi Năm Roi Bình Minh như vậy.

Sử dụng: bốc vỏ, tách múi bưởi rồi ăn, có thể chế biến thành các món ăn khác: làm nước ép, bưởi trộn...

Công dụng: Dịch ép múi bưởi làm thuốc chữa tiêu khát, thiếu vitamin C.

Cách chọn bưởi Năm Roi ngon:

Khi chọn bưởi Năm Roi, bạn nên chọn những quả có trên 1kg (bưởi  Năm Roi nếu được chăm sóc kỹ khi chín có thể đạt trọng lượng gần 2kg), cầm nặng tay. Giống bưởi Năm Roi ăn ngon nhất là sau khi hái từ 1-2 tuần.

Vì thế theo kinh nghiệm của nhiều bà nội trợ, nếu chọn bưởi Năm Roi để ăn, nên chọn những quả vàng, hơi héo mới là quả ngọt, lại vừa được lợi về cân nặng.

Có một điểm lưu ý khi chọn bưởi Năm Roi là cùng một giống bưởi nhưng nếu được trồng ở vùng đất khác nhau sẽ cho chất lượng khác nhau. Ở Hà Nội, tại một số cửa hàng trái cây, người bán hàng vẫn giới thiệu là bưởi Năm Roi song đây là những trái bưởi được trồng ở miền Bắc hoặc là giống bưởi dây, quả nhỏ hơn bưởi Năm Roi Hậu Giang hay Vĩnh Long, có vị nhạt, chua, tép bưởi khô và khó tróc vỏ.