Xương heo miền bắc Việt Nam gọi là Xương lợn là một nguyên vật liệu thường được dùng chế biến món ăn bình dân và thông dụng ở Việt Nam. Xương heo còn được gọi là xí quách heo, thực phẩm được lấy 100% từ con Heo (con lợn), ý chỉ các phần xương sau khi đã lóc thịt, gân, cơ, mỡ. Xương heo chủ yếu được cấu tạo từ khoáng chất, đa phần là canxi.
Xương đầu: Gồm 2 vùng được gọi: Xương mặt và xương sọ.
Xương sống: Xương sống là trục dọc của bộ xương và xương cơ thể, có rất nhiều đốt sống nối tiếp nhau tạo thành.
Xương sườn: Có bao nhiêu đốt sống lưng thì có bấy nhiêu đôi xương sườn. Xương sườn là xương dài, cong, mỏng, dẹp có hai đầu (trên, dưới), phần giữa là thân.
Xương ức: Là xương lẻ hình cái thuyền, mỏng, xốp nắm dưới lồng ngực, làm chỗ tựa cho các sụn sườn.Xương ức có một thân hai đầu, được tạo thành từ các đốt xương ức: heo có 6 đốt nối với nhau bởi các đĩa sụn sợi.
Xương chi trước: Gồm các xương bả vai, xương chân trước, xương cẳng chân trước, xương cổ chân (xương cườm), xương móng.
Xương chi sau: Xương chi sau gồm xương chậu, xương đùi, xương cẳng chân, xương cổ chân, xương bàn chân và xương ngón chân.
Xương heo thường được dùng ninh, nấu, hầm làm nước dùng nấu lẩu, canh, cháo, soup...v...v
Tùy mỗi bộ phận xủa xương heo mà các nhà nội trợ đảm đang ưa chuộng vào món của mình. Ví dụ như khi nói đến xương đuôi heo: Thì phần này thường được nấu canh soup rau củ, nhưng không chỉ có xương mà còn có cả gân, da, mỡ mỏng xen lẫn phần xương heo, ăn rất ngon khi được hầm mềm.
Xương lợn (Trư cốt): Có tác dụng tiêu khát, giải độc, hoạt huyết, nhuận sắc; chữa chứng đồi sán, tiểu đường, khô da.
Cải thiện tiêu hóa: Nếu gặp rắc rối về vấn đề tiêu hóa, khẩu phần ăn có chứa nước hầm xương có thể sẽ giúp ích cho bạn vì chúng hỗ trợ hoạt động của ruột. Các amino axit như proline và glycine rất tốt cho đường tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu nhiều dưỡng chất hơn đồng thời còn hạn chế tình trạng đầy hơi, tiêu chảy và đau bụng.
Giúp xương khỏe mạnh hơn: Nước hầm xương giúp bạn có thêm nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe của hệ cơ và xương, hạn chế nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Canxi, magiê, phospho và gelatin có trong xương động vật sẽ góp phần tạo xương cho cơ thể, giúp xương thêm cứng và chắc khỏe.
Xoa dịu các cơn đau khớp: Glucosamine được bổ sung thông qua khẩu phần ăn sẽ làm hạn chế các cơn đau khớp. Trong nước hầm xương chứa rất nhiều glucosamine dạng tự nhiên.
Đánh bại chứng dị ứng và các bệnh tự dị ứng, Hạn chế viêm nhiễm, Chăm sóc sắc đẹp,....
Thực tế, trong nước ninh xương có một số chất khoáng vô cơ, nhưng khi được hấp thụ vào cơ thể người thì nó chuyển thành chất khoáng hữu cơ. Trong nước ninh xương có nhiều chất béo, vì vậy trẻ em không nên ăn; hoặc nếu ăn thì trước đó nên được gạn bớt phần béo đi.
Xí quách thường dùng làm lẩu xí quách, một loại lẩu có hương vị mới lạ, ít xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng. Lẩu xí quách được chế biến từ nước xương hầm kết hợp với các nguyên liệu như táo đỏ, lê, nấm tuyết nhĩ, v.v., nên nước lẩu thơm mùi rau quả rất tinh khiết, vị thanh thanh, ăn kèm cùng với thịt gà hay tôm rất hấp dẫn.
Và vô số các món như:
Canh: Canh xương thập cẩm, canh đu đủ hầm xương, canh rau muống khoai sọ, canh soup, sop nui gạo chả cua, súp bò viên, soup gà óc heo, súp cua biển,
Lẩu: Lẩu cua biển, lẩu các thác lác khổ qua,...
Bún bò, bún giò heo, bánh canh, cháo tôm, mì quảng....
Tham khảo: